ماده 118 ـ
در معاملات رهني و يا با حق استراد و وثايق حسن انجام خدمات معامله كننده ميتوانند با قيد حق بستانكار مقدم و ذكر تاريخ انقضاي سند مقدم مورد معامله را براي وامهاي ديگر وثيقه يا تأمين دهد در صورت فك معامله مقدمـ تمام مال مور معامله در وثيقه بستانكاران بعدي بترتيب تقدم قرار ميگيردـ معاملات بعدي بايد در همان دفترخانه تنظيم كننده سند مقدم واقع شودـ سر دفتر مكلف است وقوع معامله مؤخر را با ذكر مشخصات كامل بستانكار معامله مازاد در ملاحضات ثبت سند مقدم نيز قيد كند.
دارنده حق استرداد اعم از بدهكار اصلي يا منتقل‌اليه ميتواند با قيد حق بستانكار يا بستانكاران و ذكر تاريخ انقضاء مدت حق استرداد خود را واگذار كند در اينصورت اجرائيه و عمليات اجرائي باي عليه آخرين منتقل‌اليه صادر و تعقيب گردد مگر اينكه مرتهن از رهن رجوع كند يا از مندرجات سند رهني و يا سند رسمي ديگرـ دفترخانه احراز كند كه مقرر بين طرفين اين بوده كه مرتهن براي وصول طلب خود اجرائيه عليه راهن صادر كند نه منتقل‌اليهـ مثل اينكه در سند رهني شرط شود كه راهن حق صلح حقوق و يا واگذاري حق استرداد را ندارد كه در اين قبيل موارد واگذاري حق استرداد بغير نسبت بمرتهن مؤثر نبوده و اجرائيه و عمليات اجرائي عليه بدهكار اصلي و در صورت فوت عليه قائم مقام او صادر و تعقيب خواهد شد.
تبصره 1 ـ تنظيم هر نوع سند بين بدهكار و يك و يا چند نفر از بستانكاران كه موجب شود مدت سند تمديد گردد و يا مبلغ موضوع سند افزايش يابد بدون موافقت بقيه بستانكاران بعدي ممنوع است.
تبصره 2 ـ براي استيفاي حقوق بستانكار معاملعهمؤخر طي دو ماه آخر عمليات اجرائي سند مقدم ملك در معرض حراج گذاشته ميشودـ عمليات حراج بهمان نحوي است كه در مورد بازداشت مازاد مقرر استـ عدم وصول تقاضاي حراج از ناحيه مديون و يا استرداد تقاضا مانع عمليات حراج نخواهد بود.
تبصره 3 ـ بستانكار معامله مؤخر پس از انقضاي مدت سند مقدم ميتواند با استفاده از ماده 34 مكرر اصلاحي قانون ثبت قبل از فروش مال از طريق حراج و يا تنظيم سند انتقال ملك به بستانكار مقدم كليه بدهي موضوع سند مقدم را پرداخت و يا ايداع نمايد نحوه پرداخت و يا سپردن وجه صدور آگهي و انعكاس مراتب در پرونده ثبتي ملك بشرح مذكور در ماده 196 اين آئيننامه ميباشد و دفتر تنظيم كننده سند بدستور اجراء وثيقه بودن مال را در ازاء طلب بستانكار بابت معامله مؤخر و وجوه پرداختي بابت طلب بستانكار مقدم در دفتر قيد ميكند. در اين مورد عمليات اجرائي نسبت بهر دو سند توأماً انجام ميزان مبلغ شروع حراج عبارت از مجموع طلب بستانكار پرداخت كننده دين بضميه اصل و متفرعات سند مقدم و خسارت و حقوق اجرائي خواهد بودـ در صورتيكه مدت سند بستانكار مؤخرـ حال نشده باشد پس از حال شدن موعد عملايت اجرائي به ترتيب مذكور انجام خواهد گرفت.
