راي هيأت عمومي‌ديوان عدالت اداري شماره هـ/90/1050 ،مورخ 1391/12/7

تاريخ دادنامه: 1391/11/16 شماره دادنامه: 843 کلاسه پرونده: 90/1050
مرجع رسيدگي: هيأت عمومي‌ديوان عدالت اداري
شاكي: آقاي مجتبي ملکي
موضوع شکايت و خواسته: ابطال مصوبه سيصد و هفتاد و سومين جلسه مورخ 1388/10/27 شوراي مديران حوزه معاونت آموزشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري موضوع نامه شماره 5181/2ـ 1388/12/4 معاونت آموزشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و همچنين ابطال بخشنامه شماره 81942/3ـ 1388/2/18 معاون آموزشي و سنجش دانشگاه پيام نور
گردش کار: آقاي مجتبي ملکي به موجب دادخواستي، ابطال مصوبه سيصد و هفتاد و سومين جلسه مورخ 1388/10/27 شوراي مديران حوزه معاونت آموزشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري موضوع نامه شماره 5181/2ـ 1388/12/4 معاونت آموزشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و همچنين ابطال بخشنامه شماره 81942/3ـ 1388/2/18 معاون آموزشي و سنجش دانشگاه پيام نور را خواستار شده و در جهت تبيين خواسته توضيح داده است که به موجب مقررات مورد اعتراض، دانشجويان فراگير پذيرفته شده مقطع کارشناسي نوبت هجدهم ورودي سال 1386 دانشگاه که فاقد مدرک پيش‌دانشگاهي هستند مکلفند مطابق مفاد نامه و بخشنامه (معترض بهما) اقدام کنند. نظر به اين که مقررات مورد اشاره مغاير با ماده 4 قانون مدني است ابطال آنها را خواستار است.
متن نامه‌هاي مورد اعتراض به قرار زير است:
الف: نامه شماره 5181/2ـ 1388/12/4
«معاون محترم آموزشي دانشگاه پيام نور
با سلام
بازگشت به نامه شماره 55862/30ـ 1388/9/11 جناب عالي اشعار مي‌دارد
موضوع ادامه تحصيل پذيرفته شدگان دوره فراگير سال 1386 آن دانشگاه که فاقد مدرک پيش‌دانشگاهي بوده‌اند، در سيصد و هفتاد و سومين جلسه مورخ 1388/10/27 شوراي مديران حوزه معاونت آموزشي مورد بررسي قرار گرفته و مقرر شد در جهت حل مشکل دانشجويان مذکور به يکي از دو صورت زير عمل شود:
1ـ به دانشجويان موصوف اجازه داده شود در حين تحصيل و يا در صورت نياز با کسب حداکثر دو نيمسال مرخصي تحصيلي، دوره پيش‌دانشگاهي را بگذرانند و مدرک مذکور را به دانشگاه ارائه دهند.
2ـ به منظور جبران محتواي مدرک پيش‌دانشگاهي پذيرفته‌شدگاني که به هر دليل امکان گذراندن دوره پيش‌دانشگاهي را ندارند، به دانشگاه اجازه داده مي‌شود نسبت به طراحي و ارائه مجموعه دروسي مشتمل بر دروس مقدماتي، مهارتي و ارزشي به ارزش 24 واحد براي دانشجويان مذکور اقدام کند.
گذراندن اين مجموعه از دروس علاوه بر دروس اصلي دوره براي کليه دانشجويان فاقد مدرک پيش‌دانشگاهي الزامي‌است. ـ معاون آموزشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري»
ب: بخشنامه شماره 81942/3ـ 1388/12/18
«رئيس محترم دانشگاه پيام نور استان/ مرکز/ واحد
با سلام و احترام، به پيوست تصوير نامه شماره 5181/2ـ 1388/12/4 معاونت محترم آموزشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري را در خصوص دانشجويان فراگير پذيرفته‌شده مقطع کارشناسي نوبت هجدهم (ورودي سال 1386) که فاقد مدرک پيش‌دانشگاهي هستند، حضورتان ارسال و به اطلاع مي‌رساند براي رفع مشکل اين دانشجويان يکي از راهکارهاي ذيل اعمال شود:
1ـ به‌دانشجويان مذکور اجازه داده مي‌شود در حين تحصيل و تا قبل از دانش‌آموختگي، دوره پيش‌دانشگاهي را گذرانده و مدرک آن را به دانشگاه ارائه نمايند.
2ـ اين دانشجويان مي‌توانند براي دو نيمسال مرخصي تحصيلي با احتساب در سنوات اخذ و دوره پيش‌دانشگاهي را بگذرانند.
3ـ به منظور جبران مدرک دوره پيش‌دانشگاهي به پذيرفته شدگاني که به هر دليل امکان گذراندن دوره مذکور را ندارند اجازه داده مي‌شود نسبت به گذراندن 24 واحد درسي از مجموعه دروس مقدماتي، مهارتي و ارزشي اقدام نمايند. گذراندن ايـن مجموعه دروس علاوه بـر دروس اصلي دوره بـراي کليه دانشجويان مشمول ايـن بنـد الزامي‌مي‌باشد. ـ معاون آموزشي و سنجش دانشگاه پيام نور»
در پاسخ به شکايت مذکور، مديرکل دفتر حقوقي و امور مجلس دانشگاه پيام نور به‌موجب لايحه شماره 18715/1103ـ ص ـ 1390/12/15 توضيح داده است که:
«احتراماً، در خصوص پرونده به شماره بايگاني شعبه 901005 موضوع شکايت آقاي مجتبي ملکي به طرفيت دانشگاه پيام نور به خواسته ابطال مصوبه سيصد و هفتاد و سومين جلسه مورخ 1388/10/27 شوراي مديران حوزه معاونت آموزشي موضوع نامه به شماره 5182/2ـ 1388/12/4 معاونت آموزشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و بخشنامه شماره 81942/3ـ 1388/12/18 معاون آموزش و سنجش دانشگاه پيام نور به‌استحضار مي‌رساند:
در دفترچه فراگير نوبت هيجدهم سال تحصيلي 1387ـ 1386 ضوابط پذيرش و ثبت نام در آزمون ورودي فراگير سال 1386 دارا بودن مدرک رسمي ‌متوسطه نظام قديم يا جديد يا مدرک پيش‌دانشگاهي نظام جديد مورد تأييد وزارت آموزش و پرورش و يا داشتن مدرک رسمي‌کارداني پيوسته يا کارداني طبق جدول شماره يک مندرج در دفترچه و يا دانش‌آموز‌بودن در دوره پيش‌دانشگاهي سال تحصيلي 1386ـ 1385 ذکر شده است.
شرط دانشجو شدن در دانشگاه پيام نور نيز گذراندن چند واحد درسي مندرج در دفترچه بوده که مشاراليه با دارا بودن مدرک ديپلم متوسطه نظام جديد در دوره فراگير شرکت و به عنوان دانشجو پذيرش شده است.
از سوي ديگر پس از پذيرش، دانشجو موظف به گذراندن دروس مصوب رشته‌هاي تحصيلي بر اساس مجوز وزارت علوم، تحقيقات و فناوري است، لذا طبق مصوبه صادر شده از معاونت آموزشي وزارتخانه متبوع به شماره 5181/2ـ 1388/12/4 دو راه حل براي پذيرفته‌شدگان دوره فراگير سال 1386 که فاقد مدرک پيش‌دانشگاهي باشند اعم از کسب دو نيمسال مرخصي جهت گذراندن دوره پيش‌دانشگاهي و ارائه آن به دانشگاه و يا گذراندن 24 واحد دروس مقدماتي، مهارتي و ارزشي علاوه بر دروس اصلي ذکر و به دانشگاه پيام نور اعلام شده است. طبق اين دستورالعمل معاون آموزش و سنجش اين دانشگاه نيز اقدام به صدور بخشنامه به شماره 81942/3ـ 1388/12/18 جهت اجراي مصوبه مذکور کرده است.
لازم به ذکر است بخشي از واحدهاي مربوط در برنامه نيمسال اول نيز به عنوان دروس مقدماتي با علامت ستاره مشخص شده و اين دروس صرفاً مربوط به دانشجوياني که دوره پيش‌دانشگاهي را نگذرانده‌اند و همزمان با واحدهاي ترم اول موظف به اخذ و گذراندن آن بوده‌اند.
بنابراين ادعاي خواهان مبني بر ايجاد حق مکتسبه به صرف شرکت در آزمون ورودي دوره‌هاي فراگير بدون اعلام دقيق برنامه درسي مصوب از سوي وزارت علوم و يا دانشگاه در دفترچه راهنماي آزمون و درخواست ابطال مصوبات و اشاره به عطف به ماسبق نشدن قوانين با توجه به عدم ارائه دلايل مستند دال بر ذکر برنامه درسي مشخص و يا تعداد واحدهاي معين درسي براي آن دسته از شرکت‌کنندگان در آزمون که فاقد مدرک پيش‌دانشگاهي بوده است، فاقد وجاهت قانوني است.
مشاراليه نيز موظف به اخذ و گذراندن 24 واحد درسي به عنوان جايگزين مدرک پيش‌دانشگاهي است، لذا با عنايت به موارد مطرح شده و مستندات پيوستي درخواست رد شکايت خواهان مورد استدعاست.
قبلاً از بذل توجه جنابعالي قدرداني و تشکر مي‌شود.»
علي رغم ابلاغ شکايت شاکي به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري لايحه‌اي از وزارت مذکور واصل نشده است.
هيأت عمومي‌ديوان عدالت اداري در تاريخ ياد شده با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان شعب ديوان تشکيل شد. پس از بحث و بررسي، با اکثريت آراء به شرح آينده به‌صدور رأي مبادرت مي‎کند.