ماده 11 ـ
پناهگاههاي پيشبيني نشده:
1 ـ چنان چه يكي از طرفهاي معظم متعاهد در جريان مخاصمات به علت وقايع غير مترقبه مجبور شود بدون مقدمه و ناگاه پناهگاهي ترتيب دهد وبخواهد پناهگاه مربوط تحت حمايت مخصوص قرار گيرد بايد فوراً كميسر كل را كه نزد آن به انجام وظيفه مشغول است مطلع سازد.
2 ـ چنان چه كميسر كل عقيده داشته باشد كه موقع و اهميت اموال فرهنگي كه در پناهگاه مزبور قرار داده ميشود چنين اقدامي را ايجاب مينمايدميتواند به طرف معظم متعاهد اجازه دهد علامت مشخصه مخصوص مذكور در ماده 16 اين قرارداد را در آن جا نصب و بدون تأخير تصميم خود را بهاستحضار نمايندگان ذينفع دول حامي خواهد رساند.
هر يك از نمايندگان مزبور در مدت 30 روز ميتواند دستور دهد علامت مزبور برداشته شود.
3 ـ به محض اين كه نمايندگان مزبور موافقت خود را اعلام داشتند يا آن كه مدت 30 روز بدون مخالفتي از طرف آنان منقضي گرديد و به عقيده كميسركل پناهگاه حائز شرايط مذكور در ماده 8 اين قرارداد بود كميسر نامبرده از مدير كل سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد تقاضا خواهد نمودپناهگاه در دفتر اموال فرهنگي تحت حمايت مخصوص ثبت شود.
ماده 12 ـ
دفتر ثبت بينالمللي اموال فرهنگي تحت حمايت مخصوص:
1 ـ يك دفتر ثبت بينالمللي اموال فرهنگي تحت حمايت مخصوص تهيه ميگردد.
2 ـ اين دفتر در دست مدير كل سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد و نسخههايي از آن را به دبير كل سازمان ملل متحد و طرفهاي معظممتعاهد تسليم خواهد نمود.
3 ـ اين دفتر به فصولي تقسيم شده كه هر يك از آنها به نام يكي از طرفهاي معظم متعاهد ميباشد.
هر فصل نيز به سه قسمت تقسيم ميگردد:
پناهگاهها ـ مراكز ابنيه تاريخي ـ ساير اموال غير منقول فرهنگي.
دبير كل محتويات هر فصل را تعيين خواهد نمود.
ماده 13 ـ
تقاضاي ثبت:
1 ـ هر يك از طرفهاي معظم متعاهد ميتواند براي ثبت برخي از پناهگاهها مراكز ابنيه تاريخي و ساير اموال غير منقول فرهنگي واقع در سرزمين خودتقاضاهايي به دبير كل سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد تسليم نمايد در اين درخواستها اطلاعاتي راجع به محل اين اموال داده و گواهيخواهد نمود كه اموال مزبور واجد شرايط پيشبيني شده در ماده 8 قرارداد ميباشد.
2 ـ در مورد اشغال ـ دولت اشغالكننده حق تقاضاي ثبت خواهد داشت.
3 ـ مدير كل سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد فوراً رونوشتي از درخواستهاي ثبت را براي هر يك از طرفهاي معظم متعاهد ارسال خواهدداشت.
ماده 14 ـ
اعتراض:
1 ـ هر يك از طرفهاي معظم متعاهد ميتواند به وسيله نامهاي خطاب به مدير سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد نسبت به ثبت هر يك ازاموال فرهنگي اعتراض نمايد. نامه مزبور بايد در ظرف چهار ماه از تاريخي كه مدير كل رونوشت تقاضاي ثبت را ارسال داشته است به وي واصل گردد.
2 ـ چنين اعتراضي بايد موجه باشد. فقط علل زير موجه محسوب ميشود:
الف ـ مال مورد تقاضاي ثبت مال فرهنگي نيست.
ب ـ شرايط مذكور در ماده 8 اين قرارداد رعايت نشده است.
3 ـ مدير كل فوراً رونوشت نامه اعتراضيه را براي طرفهاي معظم متعاهد ارسال ميدارد و لديالاقتضاء نظر كميته بينالمللي ابنيه تاريخي و هنري وحفريات باستانشناسي يا نظر سازمانها و اشخاص ذيصلاحيت ديگري را كه مفيد بداند خواهد خواست.
4 ـ مدير كل يا طرف معظم متعاهدي كه تقاضاي ثبت نموده است ميتوانند نزد طرفهاي معظم متعاهدي كه اعتراض نمودهاند به منظور برگشتاعتراض اقدام لازم نمايد.
5 ـ چنان چه يكي از طرفهاي معظم متعاهدي پس از تقاضاي ثبت اموال فرهنگي در زمان صلح و قبل از آن كه ثبت درخواست شده انجام يابد داخلجنگ شود اموال فرهنگي مزبور فوراً از طرف مدير كل به عنوان موقت ثبت ميگردد تا زماني كه اعتراضاتي كه نسبت به آن شده يا ممكن است بشودتأييد ـ رد يا مسترد گردد.
6 ـ اگر مدير كل در مدت شش ماه از روزي كه نامه اعتراضيه را دريافت نموده است نامه ديگري از طرف معظم متعاهدي كه اعتراض كرده مشعر براسترداد اعتراض دريافت ندارد طرف معظمي كه درخواست ثبت نموده است ميتواند به حكميت كه در بند زير تشريح گرديده متوسل گردد.
7 ـ تقاضاي حكميت بايد حداكثر در ظرف يك سال پس از وصول نامه اعتراضيه مدير كل به عمل آيد.
هر يك از طرفهاي وارد در اختلاف يك حكم تعيين مينمايند.
در صورتي كه تقاضاي ثبت مورد بيش از يك اعتراض واقع گردد طرفهاي معظمي كه اعتراض نمودهاند با هم يك حكم تعيين ميكنند. دو حكم مذكوراز روي فهرست بينالمللي كه در ماده 1 اين آييننامه قيد گرديده يك سرحكم انتخاب مينمايند. چنان چه براي اين انتخاب توافق حاصل نشود از رييسديوان بينالمللي دادگستري تقاضا خواهند نمود كه سرحكم را انتخاب كند كه در اين صورتالزامي ندارد كه از فهرست بينالمللي باشد. ديوان حكميتيكه بدين طريق تشكيل مييابد طرز عمل خود را تعيين مينمايد و تصميمات آن بدون استيناف خواهد بود.
8 ـ هر يك از طرفهاي معظم متعاهد ميتواند هنگامي كه اعتراضي به عمل ميآيد و او در آن وارد است اظهار نمايد كه مايل نيست طرز عمل مذكور دربند بالا راجع به حكميت را اجرا نمايد. در اين صورت اعتراض بر تقاضاي ثبت از طرف مدير كل به طرفهاي معظم متعاهد ارجاع ميگردد و اعتراضفقط در صورتي تأييد ميگردد كه اكثريت دو ثلث آراء مؤيد آن باشد. رأي به وسيله مكاتبه داده ميشود مگر آن كه مدير كل سازمان تربيتي و علمي وفرهنگي ملل متحد تشخيص دهد كه لازم است براي اين موضوع طبق اختياراتي كه به موجب ماده 27 قرارداد به او داده شده است مجمعي دعوتنمايد چنانچه مدير كل تصميم اتخاذ نمايد كه رأي به وسيله مكاتبه داده شود طرفهاي معظم متعاهد را دعوت خواهد نمود و در مدت شش ماه از تاريخدعوت آراء خود را در پاكت لاك و مهر شده ارسال خواهد دارند.
ماده 15 ـ
ثبت:
1 ـ مدير كل سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد دستور خواهد داد هر يك از اموال فرهنگي را كه تقاضاي ثبت آن شده و در مدت پيشبينيشده در بند 1 ماده 14 مورد اعتراض واقع نگرديده است به شماره ترتيب در دفتر ثبت نمايند.
2 ـ در صورتي كه اعتراضي به عمل آيد و مورد شمول مندرجات بند 5 ماده 14 نباشد مدير كل اقدام به ثبت مال نخواهد كرد مگر آن كه اعتراض مستردگرديده طبق طرز عمل مذكوره در بند 7 ماده 14 يا طرز عمل مذكور در بند 8 همان ماده اعتراض تأييد نگرديده باشد.
3 ـ در موارد مذكوره در بند 3 ماده 11 مدير كل طبق تقاضاي كميسر كل اموال فرهنگي اقدام به ثبت خواهد نمود.
4 ـ مدير كل فوراً يك رونوشت مصدق از هر مورد ثبت را براي دبير كل سازمان ملل متحد و طرفهاي معظم متعاهد و طبق درخواست طرف معظميكه تقاضاي ثبت نموده است براي كليه دول مذكوره در ماده 30 و 32 قرارداد ارسال خواهد داشت.
عمل ثبت سي روز پس از ارسال رونوشت منشاء اثر خواهد بود.
ماده 16 ـ
ابطال ثبت:
1 ـ مدير كل سازمان تربيتي و علمي و فرهنگي ملل متحد ثبت اموال فرهنگي را در موارد زير در دفتر ابطال خواهد نمود:
الف ـ طبق تقاضاي طرف معظمي كه اموال مزبور در سرزمين آن واقع است.
ب ـ هنگامي كه طرف معظم تقاضاكننده ثبت، اين قرارداد را فسخ نموده و فسخ به موقع اجرا درآمده است.
ج ـ در مورد پيشبيني شده در بند 5 ماده 14 هنگامي كه اعتراض در نتيجه نحوه عمل مذكور در بندهاي 7 يا 8 ماده 14 تأييد گرديده است.
2 ـ مدير كل فوراً يك رونوشت مصدق از هر گونه ابطال ثبت در دفتر را براي دبير كل ملل متحد و كليه دولي كه رونوشت ثبت را دريافت داشتهاندارسال خواهد داشت ابطال سي روز پس از ارسال اين رونوشت منشاء اثر خواهد گرديد.