ماده 1 ـ
به منظور ايجاد هماهنگي در بهبود امور اجتماعي و عمران دهات و استفاده از نيروي انساني بر اساس خودياري و همكاري و شركت ودخالت ساكنان دهات در تنظيم و اجراي برنامههاي اصلاحات روستايي از تاريخ تصويب اين لايحه قانوني اصلاح امور اجتماعي و كمك به عمراندهات به عهده انجمنهاي ده محول ميشود كه تحت هدايت وزارت كشور انجام وظيفه نمايند.
تبصره 1 ـ ده يا قريه از نظر اين لايحه عبارت است از مركز جمعيت و محل سكونت حداقل 250 نفر (يا 50 خانوار) كه درآمد اكثريت افراد آن از طريقكشاورزي حاصل ميشود.
ماده 2 ـ
انجمنهايي كه به موجب اين لايحه انتخاب و تشكيل ميشوند داراي شخصيت حقوقي و استقلال مالي بوده و جانشين شوراها و انجمنهايسابق خواهند بود.
ماده 3 ـ
در هر ده انجمني مركب از پنج نفر كه براي مدت سه سال و با اكثريت آراء ساكنان همان ده انتخاب ميشود تشكيل ميگردد و عضويت انجمنافتخاري خواهد بود.
ماده 4 ـ
وزارت كشور مكلف است در مدت دو سال از تاريخ تصويب اين لايحه قانوني انتخاب انجمن دهات را در سراسر كشور به اتمام رساند.
ماده 5 ـ
واجدين شرايط زير ميتوانند در انتخاب انجمن ده شركت نمايند:
الف ـ داشتن تابعيت ايران.
ب ـ سكونت لااقل شش ماه قبل از شروع انتخابات انجمن در محل.
ج ـ دارا بودن لااقل 18 سال تمام.
د ـ نداشتن سابقه محكوميت به جنحه و جنايت.
ه ـ دارا بودن اهليت قانوني.
ماده 6 ـ
واجدين شرايط زير ميتوانند عضو انجمن ده انتخاب شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع ميباشد:
الف ـ داشتن تابعيت ايران.
ب ـ سابقه سكونت لااقل دو سال متوالي و اشتغال به كشاورزي و يا كسب و كار در ده قبل از انتخاب انجمن.
ج ـ دارا بودن حداقل 25 سال و حداكثر 65 سال سن.
د ـ نداشتن سابقه محكوميت به جنحه و جنايت.
ه ـ نداشتن عضويت در احزاب غير قانوني.
و ـ دارا بودن اهليت قانوني.
ماده 7 ـ
اعضاي انجمن ده بايد در اولين جلسه انجمن به مضمون زير سوگند ياد كرده و ذيل سوگندنامه را امضاء و يا اثر انگشت تسجيل نمايند.
(من به خداي بزرگ و قرآن مجيد سوگند ياد ميكنم كههمواره نسبت به اساس سلطنت مشروطه و حفظ استقلال و مصالح كشور و تأمين رفاه و آسايشاهالي ده كوشا بوده و وظايف و تكاليف قانوني محوله را در نهايت صداقت و امانت انجام دهم).
تبصره ـ اقليتهاي مذهبي به كتاب آسماني خود سوگند ياد خواهند نمود.
ماده 8 ـ
در انتخابات اعضاء انجمن ده در صورت تساوي آراء شخص باسواد اولويت خواهد داشت و شرايط متساوي شخص مسنتر انتخاب خواهدشد ولي منشي و خزانهدار حتيالامكان از بين افراد باسواد انتخاب شوند.
تبصره ـ هرگاه مقامات قضايي يا انتظاميعدم صلاحيت رييس يا يكي از اعضاي انجمن را رسماً به اطلاع فرماندار رسانيدند فرماندار موضوع را دركميسيون امنيت اجتماعي شهرستان مطرح و آن رييس يا عضو انجمن كه عدم صلاحيت او از طرف كميسيون مزبور تأييد شود از عضويت انجمن ده بركنار ميشود و از كساني كه بعد از 5 نفر داراي آرايي هستند به ترتيب رأي به جاي آنان دعوت خواهد شد و يا به جاي عضو يا اعضاي بر كنار شدهمجدداً انتخابات طبق اين قانون به عمل خواهد آمد.
ماده 9 ـ
وظايف انجمن ده به قرار ذيل است:
1 ـ همكاري نزديك و مؤثر با هيأت مديره شركت تعاوني ده براي پيشرفت وظايفي كه به عهده دارند.
2 ـ تهيه آب آشاميدني و قابل شرب كردن آن به وسيله ساختمان آبانبار يا تصفيه و لولهكشي از دهانه قنات و نصب شير و غيره.
3 ـ كمك به توسعه و تعميم فرهنگ از طريق احداث و نگهداري دبستان و يا آموزشگاه حرفهاي با رعايت مقرراتي كه در اين مورد وجود دارد و احداثو نگهداري زمين ورزش و اقداماتي نظير آن.
4 ـ
اراضي.تأمين بهداشت عموميده از طريق تنظيف معابر ـ خشكاندن باتلاقها ـ زهكشي
5 ـ اصلاح و توسعه معابر ده ـ احداث و نگهداري راههاي فرعي روستايي و احداث و نگاهداري سيلبندها.
6 ـ ساختمان حمام و مستراحهاي بهداشتي و رختشويخانهها و احداث غسالخانه و گورستان و كشتارگاه در محل مناسب.
7 ـ كمك به مأمورين وزارت كشاورزي در امور دفع آفات حيواني و نباتي و توسعه درختكاري و ساير امور زراعتي.
8 ـ احداث و نگهداري مساجد.
9 ـ كمك به عجزه و ايتام مستحق.
10 ـ كمك به توسعه صنايع دستي و روستايي.
11 ـ تأمين روشنايي ده.
ماده 10 ـ
از تاريخ تصويب اين لايحه قانوني دو درصد از كليه محصول كشاورزي در تمام دهات كشور و هر گونه عوائد ديگري كه در ده تحصيل شودبايد به انجمن ده تحويل گردد و به علاوه انجمنها ميتوانند هديههاي بلاعوض اشخاص را قبول و جزء درآمد خود منظور نمايند.
تبصره 1 ـ درآمدهاي وصولي به وسيله انجمن ده از پرداخت ماليات بر درآمد و هر گونه ماليات و عوارض دولتي ديگر معاف خواهد بود.
تبصره 2 ـ صاحبان درآمد ميتوانند با موافقت انجمن صدي دو وجوه عمراني را به صورت نقد يا جنس براي اجراي طرحهاي عموميمصوبه انجمنده بپردازند.
تبصره 3 ـ كليه درآمد هر انجمن بايد صرف آبادي و اصلاح امور حوزههمان انجمن بشود مگر در مواردي كه طرحهاي مشترك وسيله چند ده اجراءميشود مانند ايجاد راههاي فرعي كه مورد استفادههمه آنها قرار ميگيرد.
ماده 11 ـ
موقع و طرز پرداخت و نحوه وصول صدي دو با توجه به نوع محصول و مقتضيات محلي به وسيله انجمن ده تعيين شده و قبل از برداشتمحصول از طريق آگهي در محل به اطلاع عامه برساند. كدخدا مسئول وصول درآمد انجمن ده در مقابل قبض رسيد ميباشد و مكلف است درآمدهايوصولي را بلافاصله پس از وصول به خزانهدار انجمن تحويل و رسيد دريافت نمايد و مراتب را به بخشدار كتباً اطلاع دهد.
ماده 12 ـ
چنانچه افراد نسبت به برآورد انجمن ده اعتراض داشته باشند ميتوانند مراتب را ظرف 15 روز از طريق بخشداري به شوراي عمراني مزبوردر ماده 17 اعلام نمايند و رأي شوراي مزبور قطعي و لازمالاجرا است.
تبصره 1 ـ شوراي مذكور در فوق موظف است ظرف مدت حداكثر يك ماه به اعتراضات رسيدگي و رأي خود را را اعلام دارد.
تبصره 2 ـ هر گاه اشخاصي از پرداخت سهم خود استنكاف نمايند كدخدا مكلف است مراتب را به بخشدار اطلاع دهد و بخشدار با آنها مطابق آييننامهوصول ماليات املاك مزروعي عمل خواهد نمود.
تبصره 3 ـ هرگاه عوائد ده كلاً يا جزئاً به اجاره نقد و يا جنس و يا تواماً واگذار شده باشد مستأجر موظف است به نمايندگي از طرف موجر مقادير و مبالغي كهبه عهده مؤدي است به انجمن تسليم نموده و از مالالاجاره كسر نمايد.
ماده 13 ـ
به منظور هدايت انجمنهاي ده و نظارت در اجراي برنامههاي اصلاحات اجتماعي روستايي و اجراي اين لايحه قانوني در كليه مناطقروستايي ادارهاي به نام اداره كل امور اجتماعي و عمران دهات در وزارت كشور تشكيل ميشود.
ماده 14 ـ
وجوهي كه به موجب لايحه قانوني ازدياد سهم كشاورزان و سازمان عمران كشاورزي مصوب 14 مهر ماه 1331 و قانون اصلاح اموراجتماعي و عمران دهات مصوب 12 مرداد ماه 1335 و لوايح عمراني ديگر در اختيار و حساب بنگاه امور اجتماعي و عمران دهات و يا جزو مطالباتبنگاه مذكور ميباشد به موجب اين لايحه قانوني به اداره كل امور اجتماعي و عمران دهات مذكور در اين لايحه منتقل ميگردد اداره مزبور مكلف استوجوه دريافتي را در دفاتر خود به نام همان منطقه كه از آن وصول شده ثبت نمايد.
تبصره 1 ـ اين وجوه براي تهيه و اجراي طرحهاي اجتماعي هر ده به وسيله اداره كل امور اجتماعي و عمران دهات مصرف خواهد شد. اينگونه طرحهابايد به تصويب شوراي عمران بخش رسيده باشد.
تبصره 2 ـ وزارت دارايي مكلف است سهم عمراني دهات را كه مطابق قانون ماليات بر درآمد مصوب دهم مرداد ماه 1334 كميسيون مشترك مجلسوصول نموده و مينمايد چنانچه تاكنون به حساب انجمن ده مربوط در بانك نريخته باشد عيناً به حساب اداره كل امور اجتماعي و عمران دهات منتقلنمايد تا طبق مقررات تبصره (1) در مورد وجوه مزبور عمل شود.
ماده 5 1 ـ
به منظور راهنمايي انجمنهاي ده در تهيه برنامههاي لازم و اجراي آنها و نظارت در كارهاي انجمنهاي ده اداره كل امور اجتماعي و عمران دهاتاز وجود دهياران و مأمورين بنگاه اصلاح امور اجتماعي و عمران دهات استفاده خواهند نمود.
تبصره 1 ـ اداره مزبور از وجود آموزگاران و سپاهيان دانش به منظور راهنمايي انجمنهاي ده استفاده خواهد نمود و چنانچه مأمورين مزبور نباشندوظيفه دهيار را موقتاً كدخدا انجام ميدهد.
تبصره 2 ـ استخدام كارمندان جديد به عنوان دهيار ممنوع است.
ماده 16 ـ
از تاريخ تصويب اين لايحه وزارتخانههاي عمراني مكلفند مأمورين فني خود را به استثناي آموزگاران و سپاهيان دانش و مأمورين ثابتوزارت بهداري كه عهدهدار امور درمانگاهها و بيمارستانها ميباشند با وسايل و تجهيزات ضروري در سطح بخش متمركز ساخته و كليه خدماتي را كهطبق برنامههاي دولت بايد به ساكنان روستاها بنمايند با همكاري انجمن در دهات انجام دهند.
ماده 17 ـ
به منظور تبادل نظر در امور اجتماعي و عمران دهات و بهبود وضع روستائيان و تلفيق برنامههاي دولت در سطح ده در مركز هر بخششوراي عمراني بخش مركب از بخشدار و نمايندگان كشاورزي ـ راه ـ فرهنگ ـ بهداري و بانك اعتبارات كشاورزي و عمراني روستايي و نمايندهاتحاديه شركتهاي تعاوني تشكيل خواهد شد.
تبصره ـ در صورتي كه يك يا چند نفر از نمايندگان مذكور در ماده فوق در سطح بخش وجود نداشته باشد فرماندار نمايندهاي تعيين و با حضور سايرنمايندگان شوري را تشكيل خواهند داد.
ماده 18 ـ
تعهدات و موافقتنامههايي كه در حدود مقررات و قوانين كشور تاكنون در مورد امور عمراني و اجتماعي و اصلاحات روستايي بين وزارتكشور و سازمانهاي مختلف دولتي و ملي و خصوصي و بينالمللي و مانند آن منعقد گرديدههمچنين طرحها و موافقتنامههايي كه در جريان بوده و بعداًتنظيم و منعقد ميگردد وسيله اداره كل امور اجتماعي و عمران دهات با موافقت وزارت كشور تعقيب و اجرا خواهد شد.
ماده 19 ـ
اداره كل امور اجتماعي و عمران دهات ميتواند كمكهاي مالي كه ممكن است از طرف اشخاص و سازمانهاي مختلف ملي و بينالمللي ومانند آن به منظور كمك به بهبود وضع اجتماعي و اقتصادي روستاها و بالا بردن سطح فرهنگ و بهداشت و زندگي آن اهداء شود قبول نموده و بر طبقمقررات و موافقتنامههايي كه بين اهداكنندگان و وزارت كشور امضاء ميشود به مصرف برساند.
ماده 20 ـ
اين لايحه جانشين قانون لايحه امور اجتماعي و عمران دهات مصوب مرداد ماه 1335 ميباشد.
ماده 21 ـ
وزارت كشور مكلف است آييننامههاي اجرايي اين لايحه قانوني را تهيه و به موقع اجراء بگذارد
ماده 22 ـ
وزارت كشور مكلف است پس از افتتاح مجلسين به تحصيل مجوز اين لايحه قانوني اقدام نمايد.
[امضاء]
هيأت وزيران در جلسه مورخ 42.6.4 طرح لايحه قانوني تشكيل انجمنهاي ده و اصلاح امور اجتماعي و عمران دهات را كه مشتمل بر 22 ماده و 14تبصره ميباشد تصويب نموده.
از طرف نخستوزير