ماده1ـ تعريف اصطلاحات
1ـ اصطلاحات بکار رفته در اين موافقتنامه به شرح زير تعريف خواهند شد:
الف ـ «سرزمين»:
ـ در ارتباط با ايران، جمهوري اسلامي ايران
ـ در ارتباط با ترکيه، جمهوري ترکيه
ب ـ «قوانين»: قوانين، مقررات و آييننامههاي مرتبط با طرحهاي تأمين اجتماعي مندرج در بند (1) ماده (2) اين موافقتنامه
پ ـ «مقام صلاحيتدار»:
ـ در ارتباط با جمهوري اسلامي ايران، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي
ـ در ارتباط با جمهوري ترکيه، وزارت کار و تأمين اجتماعي
ت ـ «سازمان صلاحيتدار»: سازمان بيمهاي مسؤول اجراي قوانين مذکور در بند (1) ماده (2) اين موافقتنامه و ارائه دهنده مزايا
ث ـ «سازمان»: سازمان مسؤول اجراي قوانين مذکور در بند (1) ماده (2) اين موافقتنامه
ج ـ «بيمه شده»: شخصي که مشمول قوانين مندرج در بند (1) ماده (2) اين موافقتنامه بوده است و ميباشد.
چ ـ «سابقه بيمهاي»: مدت زماني که به موجب قوانين مندرج در بند (1) ماده (2) اين موافقتنامه طي آن، حق بيمه پرداخت شده باشد يا پرداخت شده تلقي گردد.
ح ـ «مزاياي نقدي»: هرگونه مزايايي که بصورت نقدي به موجب قوانين مندرج در بند (1) ماده (2) اين موافقتنامه ارائه ميگردد.
خ ـ «عضو خانواده»: اشخاصي که به موجب قوانين اعمال شده توسط سازمان صلاحيتدار، به عنوان عضو خانواده تعريف شده يا شناخته شدهاند.
د ـ «مزايا بگير»: اشخاصي که به موجب قوانين طرفهاي متعاهد به عنوان مزايا بگير تعريف يا شناخته شدهاند.
ذ ـ «بازمانده»: اشخاصي که به موجب قوانين طرفهاي متعاهد به عنوان بازمانده و شخص واجد شرايط، تعريف يا شناخته شدهاند.
2ـ هر اصطلاحي که در اين موافقتنامه تعريف نشده است داراي معنايي است که در قوانين طرفهاي متعاهد به آن اختصاص داده شده است.
ماده2ـ قوانيني که موافقتنامه در مورد آنها اعمال ميگردد
1ـ اين موافقتنامه در مورد قوانين زير اعمال خواهد شد:
الف ـ در ارتباط با جمهوري اسلامي ايران:
(الف) قانون تأمين اجتماعي
(ب) قانون اصلاح بند (ب) و تبصره 3 ماده 4 قانون تأمين اجتماعي
(پ) قانون بيمههاي اجتماعي قاليبافان، بافندگان فرش و شاغلان صنايع دستي شناسهدار
(ت) قانون اصلاح قانون بيمه اجتماعي رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بين شهري
(ث) قانون بيمههاي اجتماعي کارگران ساختماني
ب ـ در ارتباط با جمهوري ترکيه:
(الف) شاخههاي بيمه کوتاه مدت و بلند مدت و بيمه بيکاري براي اشخاص شاغل تحت قرارداد کاري از سوي يک يا چند کارفرما
(ب) شاخههاي بيمه کوتاه مدت و بلند مدت براي خويش فرماياني که بطور مستقل و بدون قرارداد کاري مشغول به کار هستند
(پ) شاخههاي بيمه بلند مدت براي اشخاص شاغل در ادارات دولتي
2ـ اين موافقتنامه در مورد قانوني که قوانين مندرج در بند (1) اين ماده را اصلاح، بازنگري يا تکميل ميکند يا جايگزين آنها ميشود نيز اعمال خواهد شد.
3ـ اعمال اين موافقتنامه در خصوص قوانين مرتبط با يک طرح جديد تأمين اجتماعي يا يک شاخه جديد بيمه اجتماعي از طريق انعقاد موافقتنامه جديد بدين منظور ميان طرفهاي متعاهد محقق خواهد شد.
ماده3ـ مشمولان موافقتنامه
مفاد اين موافقتنامه در مورد اشخاصي که مشمول قوانين هر يک يا دو طرف متعاهد بودهاند و يا درحال حاضر مشمول قوانين هر يک از طرفهاي متعاهد هستند و نيز اعضاي خانواده اشخاص مزبور و بازماندگان آنها اعمال خواهد شد، مگر آن که به ترتيب ديگري در اين موافقتنامه پيشبيني شده باشد.
ماده4ـ تساوي رفتار
اشخاصي که در سرزمين هر يک از طرفهاي متعاهد اقامت دارند و مفاد اين موافقتنامه در مورد آنها اعمال ميشود، داراي همان حقوق و تعهدات مقرر در قوانين طرف متعاهدي که در سرزمين آن اقامت دارند و به همان دلايلي که اتباع آن کشور از موارد مزبور برخوردار ميباشند، خواهند بود، مگر آن که به ترتيب ديگري در اين موافقتنامه پيشبيني شده باشد.
ماده5 ـ پرداخت مزايا در خارج از کشور
مزايايي که به موجب قوانين طرف متعاهد مسؤول پرداخت، برقرار ميگردد، بدون هرگونه کاهشي به اشخاص مشمول ماده (3) اين موافقتنامه، حتي اگر در سرزمين طرف متعاهد ديگر اقامت داشته باشند، پرداخت خواهد شد، مگر آن که به ترتيب ديگري در اين موافقتنامه پيشبيني شده باشد. پرداخت کارمزد انتقال وجه بين بانکي برعهده سازمان صلاحيتدار طرف متعاهدي خواهد بود که مسؤول پرداخت ميباشد. در مواردي که اين اشخاص مقيم سرزمين کشور ثالث باشند، مزايا طبق قوانين طرف متعاهد مسؤول پرداخت مزايا، پرداخت خواهد شد.
ماده6 ـ کاهش، تعليق و لغو مزايا
چنانچه دريافت يکي از مزاياي استحقاقي با دريافت مزاياي ديگر تأمين اجتماعي يا درآمد ناشي از فعاليت شغلي هم زمان گردد، مقررات مربوط به کسر، تعليق و لغو مزايا طبق قوانين هر يک از طرفهاي متعاهد به همان روشي اعمال خواهد شد که براي «حق بر تأمين اجتماعي» که به موجب قوانين طرف متعاهد ديگر کسب شده است يا فـعاليت درآمدزا که در سرزمين ديگر طرف متعاهد انجام شده است، اعمال ميگردد. به هر حال، اين حکم در مورد تجميع مزايا با ماهيت همسان که به تناسب سوابق احراز شده در دو طرف متعاهد محاسبه شده است، اعمال نخواهد شد.
ماده7ـ ساير موافقتنامهها و کنوانسيونها
موافقتنامههاي دو جانبه تأمين اجتماعي که با کشورهاي ثالث منعقد شده يا خواهد شد، تاثيري بر مفاد اين موافقتنامه نخواهد داشت، مگر آن که به ترتيب ديگري در اين موافقتنامه پيشبيني شده باشد.