ماده 1 ـ
جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران جمعيت سابق شير و خورشيد سرخ ايران) كه در اين اساسنامه جمعيت ناميده ميشودمؤسسهاي خيريه، غير انتفاعي و داراي شخصيت حقوقي مستقل ميباشد. جمعيت، به كليه تعهدات و قراردادهاي بينالمللي مربوط به اهداف ووظايف جمعيتهاي هلال احمر و صليب سرخ و نيز مقررات اتحاديه جمعيتهاي صليب سرخ و هلال احمر كه با قانون اساسي و ساير قوانينجمهوري اسلامي ايران مغايرت نداشته باشد، پاي بند بوده و در مسايل امدادي و بهداشتي و درماني برون مرزي و امدادي درون مرزي و تعهداتمربوطه طبق اين اساسنامه عمل ميكند.
ماده 2 ـ
اهداف جمعيت عبارتند از:
تلاش براي تسكين آلام بشري، تأمين احترام انسانها و كوشش در جهت برقراري دوستي و تفاهم متقابل و صلح پايدار ميان ملتها و همچنين حمايتاز زندگي و سلامت انسانها بدون در نظر گرفتن هيچگونه تبعيض ميان آنها.
ماده 3 ـ
وظايف جمعيت در سطح كشور و خارج از كشور بدين قرار است:
1 ـ ارائه خدمات امدادي در هنگام بروز حوادث و سوانح طبيعي مثل زلزله و سيل و غيره در داخل و خارج از كشور.
2 ـ ارائه كمكهاي اوليه در حوادث غير مترقبه به وسيله امدادگران.
3 ـ برنامهريزي و اقدام در جهت آمادگي مقابله با حوادث و سوانح و آموزش عمومي در اين زمينه و تربيت كادر امدادي و نيروي انساني مورد نياز.
4 ـ ارسال كمك و اعزام عوامل امدادي و درماني به ساير كشورها در صورت لزوم.
5 ـ كمك به امر توانبخشي و ارائه خدمات اجتماعي در جهت تسكين آلام آوارگان، پناهندگان، مرضي و معلولين و ايجاد حس تعاون و تفاهم ودوستي و نيكوكاري بين مردم.
6 ـ تلاش در جهت تسكين آلام بشري و كمك به امر سلامت جامعه و دفاع از ارزشهاي انساني و كوشش در جهت برقراري دوستي و تفاهممتقابل و صلح پايدار ميان ملتها.
7 ـ اداره امور جوانان جمعيت و توسعه مشاركت جوانان در تصميمگيريها و فعاليتهاي مربوط به آنها و تربيت و آموزش جوانان مذكور به منظورآماده ساختن آنان در انجام خدمات امدادي و عامالمنفعه.
8 ـ كمك به تهيه دارو و وسايل و تجهيزات پزشكي مورد نياز مراكز بهداشتي، درماني و آموزشي كشور با موافقت وزارت بهداشت و با همكاريهلال احمر و صليب سرخ جهاني كه عضو اتحاديه بينالمللي صليب سرخ و هلال احمر جهاني هستند.
تبصره 1 ـ كمكهاي ارسالي جمعيت به ساير كشورها به صورت جنسي و يا نقدي و يا خدمات انساني خواهد بود.
تبصره 2 ـ هزينه آن قسمت از خدمات و كمكهاي اوليه امدادي و يا ساير خدماتي كه از طرف دولت در سطح كشور و كمك امدادي و درماني وبهداشتي خارج از كشور به عهده جمعيت محول ميشود، توسط دولت به جمعيت پرداخت ميگردد تا طبق مقررات و ضوابط خاص جمعيت بهمصرف رسانيده شود.
تبصره 3 ـ جمعيت مكلف است حتيالامكان نسبت به كمكهاي نقدي و جنسي كه به آسيبديدگان و نيازمندان خصوصاً در خارج از كشور انجامميدهد دقت و نظارت كامل اعمال كند تا اين كمكها به افرادي كه استحقاق آن را دارند برسد.
ماده 4 ـ
در زمان جنگ و در تصادمات و برخوردهاي مسلحانه، جمعيت و عوامل امدادي آن طبق مقررات ملي و بينالمللي و مصون از هر گونهممانعت و يا تعرض دستهجات متخاصم، بيطرفانه به كمك مجروحين و آسيب ديدگان و پناهندگان و آوارگان و اسراء و جستجوي مفقودالاثرهاشتافته و به طرفين درگير به نحو يكسان و بدون هيچگونه تبعيضي كمكهاي انساني خود را عرضه مينمايد و طرفين متخاصم مكلف به احترام وهمكاري با جمعيت و عوامل آن ميباشند.
ماده 5 ـ
كليه وزارتخانهها، سازمانها و شركتها و مؤسسات دولتي بالاخص هواپيمايي و كشتيراني و شركت سهامي راهآهن جمهوري اسلاميايران و گمرك ايران موظفند خصوصاً به هنگام بروز حوادث و يا در زمان جنگ در اجراي وظايف جمعيت همكاري و تشريك مساعي لازم را بنمايند.
ماده 6 ـ
هر كس از زن و مرد و كوچك و بزرگ بدون رعايت ملاحظات سياسي، مذهبي، نژادي و با رعايت اين اساسنامه و مطابق آييننامهعضويت جمعيت ميتواند عضو جمعيت گردد.
ماده 7 ـ
اداره امور جمعيت رييس جمعيت صورت ميگيرد كه عزل و نصب نامبرده به پيشنهاد وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و حكمرياست جمهوري انجام خواهد شد.
ماده 8 ـ
هر چهار ماه يك بار و يا عنداللزوم جلسهاي به دستور و رياست وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و با حضور رييس، معاونين وبازرسان جمعيت تشكيل ميگردد و گزارش عملكرد و مسائل مالي جمعيت به اطلاع وزير خواهد رسيد.
ماده 9 ـ
وظايف و اختيارات رييس جمعيت به قرار زير است:
1 ـ انتخاب و نصب يا عزل دبير كل و خزانهدار كل و نظارت مستقيم و مستمر بر كار آنان.
2 ـ تشكيل و اداره جلسات هيأت اجرايي.
3 ـ تمهيد مقدمات تشكيل كنفرانسهاي بينالمللي و منطقهاي مربوط به جمعيت هلال احمر و صليب سرخ بينالمللي در ايران.
4 ـ برقراري ارتباط با مقامات جمهوري اسلامي ايران.
5 ـ نظارت مستقيم و مستمر بر امور بينالمللي جمعيت.
6 ـ دستور ارسال كمكها و عوامل امدادي به ساير كشورها.
7 ـ مراقبت بر حسن اجراء اساسنامه و نظارت بر اجراي مقررات بينالمللي انساني.
8 ـ مراقبت بر حسن اجراي مصوبات هيأت اجرايي و ساير مقررات ناظر بر كار جمعيت.
9 ـ تقاضاي تشكيل جلسه فوقالعاده از طريق وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي.
ماده 10 ـ
جمعيت داراي هيأت اجرايي بوده كه اعضاي آن عبارتند از رييس، دبير كل، خزانهدار كل، يك عضو به انتخاب رييس جمعيت، يك نفر ازبازرسان.
تبصره 1 ـ نماينده محترم حضرت امام در صورتي كه توسط معظم له تعيين شده باشد در جمعيت به عنوان ناظر شرعي در جلسات اين هيأتشركت خواهند نمود.
تبصره 2 ـ وظايف و اختيارات هيأت اجرايي را آئيننامهاي كه توسط رييس جمعيت تهيه و به تصويب وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكيميرسد، تعيين ميكند.
ماده 11 ـ
اعضاي هيأت اجرايي در قبال تصميماتي كه در اجراي وظايف هيأت اتخاذ خواهند نمود داراي مسئوليت مشترك ميباشند.
ماده 12 ـ
جلسات هيأت اجرايي حداقل ماهي يك بار تشكيل ميگردد. رييس جمعيت ميتواند در شرايط اضطراري شخصاً به جاي هيأت اجرايياتخاذ تصميم نموده و گزارش آن را در اولين جلسه هيأت اجرايي ارائه دهد. ترتيب اجراي اين ماده را آييننامههاي جمعيت مشخص خواهند نمود.
ماده 13 ـ
دبير كل جمعيت سمت معاون كل رييس را در امور اداري و اجرايي به عهده داشته و موظف است گزارش اقدامات خود را به طور مستمربه رييس و هيأت اجرايي تسليم نمايد. دبير كل نزد مراجع قانوني و دولتي و محاكم و سازمانها و ادارات و اشخاص حقيقي و حقوقي نمايندگي رسميجمعيت را با حق توكيل غير دارا ميباشد.
ماده 14 ـ
وظايف و اختيارات خزانهدار كل:
1 ـ به كار بردن مساعي لازم در وصول درآمدها و ارائه پيشنهاد در مورد ايجاد انواع درآمدهاي جديد ضمن اشتراك مساعي با دبير كل.
2 ـ حفظ داراييها و اموال و حقوق و منافع مالي جمعيت ضمن اشتراك مساعي با دبير كل.
3 ـ نظارت مالي بر تنظيم و اجراي بودجه و مصرف هزينهها.
4 ـ تنظيم ترازنامه و تفريغ بودجه.
5 ـ همكاري مشترك با دبير كل جهت تخصيص اعتبار.
6 ـ افتتاح حساب در بانكها و برداشتن از آن و نيز مسدود كردن حسابها و صدور چكها و سفتهها و اوراق بهادار و قبوض و انعقاد قراردادهايمالي متفقاً با امضاء خزانهدار كل و دبير كل به عمل ميآيد).
7 ـ ايجاد هماهنگي در امور مالي جمعيت.
تبصره 1 ـ معرفي امضاهاي مجاز كليه شعب جمعيت به بانكها از طريق دبير كل و خزانهدار كل به طور مشترك به عمل ميآيد.
تبصره 2 ـ در مواردي كه خزانهدار كل هزينه كردن وجوهي را خلاف مقررات بداند، بايد مراتب را كتباً به دبير كل گزارش نمايد و چنانچه توافقحاصل نشد، خزانهدار كل پس از گزارش كتبي امر به رييس جمعيت و بازرسان و اخذ دستور كتبي از رييس جمعيت نسبت به امضاء اسناد اقداممينمايد و موظف است گزارش امر را براي وزير امور اقتصادي و دارايي و ديوان محاسبات كشور ارسال نمايد.
ماده 15 ـ
وظايف و اختيارات بازرسان به قرار زير است:
1 ـ بازرسي و نظارت مستمر بر اجراء و انطباق نحوه اداره امور جمعيت با اساسنامه و آييننامهها و مقررات داخلي و بينالمللي جمعيت بالاخصدر مواقع امداد و مدد كاري اجتماعي.
2 ـ رسيدگي به كليه حسابها و دفاتر و اوراق و اسناد و مدارك مالي و درآمدها و داراييهاي نقدي و جنسي و اوراق بهادار، در صورت لزوم بااستفاده از خدمات كارشناسان و مؤسسات رسمي حسابرسي.
3 ـ اعلام كتبي تخلفات در نحوه اداره امور جمعيت و تجاوز از حدود اساسنامه و آييننامهها و مقررات به رييس جمعيت و هيأت اجرايي.
4 ـ بررسي و اظهار نظر در خصوص گزارشهاي سالانه هيأت اجرايي ترازنامه و تفريغ بودجه سال پيش، صورت دارايي و همچنين درباره صحتمطالب و اطلاعاتي كه توسط هيأت اجرايي در اختيار رييس جمعيت گذاشته ميشود.
5 ـ تهيه گزارش جامعي راجع به وضع جمعيت با توجه به بند فوق و تسليم آن به رييس جمعيت.
6 ـ تقاضاي تشكيل جلسه فوقالعاده هيأت اجرايي به رياست وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي.
تبصره ـ وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي كه بازرسان را تعيين و منصوب مينمايد ميتواند در مواقع لزوم مبادرت به تشكيل جلسهفوقالعاده نموده و نيز بايد در مواقع درخواست بازرسين حداكثر ظرف مدت يك هفته جلسه فوقالعاده تشكيل دهد.
ماده 16 ـ
جمعيت ميتواند بر اساس نياز و شرايط منطقهاي شعبي در مراكز استان و يا در مركز بعضي از شهرستانها و يا نمايندگيهايي در ساير مراكزتأسيس نمايد. شعب جمعيت توسط يك هيأت مديره متشكل از رييس، خزانهدار و مدير عامل اداره ميشود و نحوه اداره آنها مطابق آييننامه خاصيميباشد كه با پيشنهاد هيأت اجرايي به تصويب وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي خواهد رسيد.
تبصره ـ مديران عامل و سرپرستان شعب استانها و شهرستانها بايد افرادي مؤمن و ملتزم به اسلام و قانون اساسي بوده و قبل از انقلاب اسلامياز عوامل حزب منحله رستاخيز نباشند.
ماده 17 ـ
منابع مالي جمعيت علاوه بر آنچه كه قانون در گذشته مشخص نموده است عبارت است از:
1 ـ چهل و دو درصد از درآمد حاصل از حقالثبت اسناد رسمي.
2 ـ پنجاه و پنج درصد از محل درآمد يك درصد كار مزد ثبت سفارشات.
3 ـ يك ريال از هر مراسله سفارشي و بيمه اعم از داخله و خارجه و مبلغ دو ريال از هر امانت پستي اعم از داخله و خارجه و مبلغ دو ريال و نيماز هر تلگراف اعم از داخله و خارجه كه به وسيله الصاق تمبر خيريه از فروشندگان دريافت ميشود.
4 ـ اعانات، عوايد و اموالي كه در اجراي تصميمات و مصوبات مراجع و سازمانهاي دولتي و شهري اختصاص به جمعيت داده ميشود وهمچنين اعانات مردمي و كمكهاي خارجي.
5 ـ كمكهاي دولت به منظور تأمين منابع مالي كافي و تقويت و تحكيم نيروي جمعيت كه بايد همهساله رديف اعتباري به عنوان اعانه در بودجهكل كشور منظور گردد.
6 ـ معادل يك درصد قيمت هر بليط هواپيما و كشتي كه از هر مسافر بايد اخذ و به حساب جمعيت واريز گردد.
تبصره ـ كمكهاي دولت كه همهساله در رديف اعتباري به عنوان اعانه در بودجه كل كشور منظور ميگردد، طبق اين اساسنامه و مقررات و ضوابطخاص جمعيت به مصرف ميرسد. دولت موظف است علاوه بر مبلغ فوق در شؤون مختلف بذل مساعدت و همكاري لازم را با جمعيت بنمايد.
ماده 18 ـ
دولت موظف است كليه وجوهي را كه به موجب قانون تحت عنوان جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران وصول مينمايد، بهخزانه واريز و معادل آن را در بودجه سال آينده به حساب جمعيت منظور دارد.
ماده 19 ـ
كليه اموال و داراييها و اعتبارات جمعيت كه از طريق عقود ناقله شرعي از قبيل وقف، صلح، هبه و امثال آن سابقاً و از اين به بعد بهتملك جمعيت در آمده و يا به وسيله جمعيت ايجاد و احداث شده است، كماكان در مالكيت جمعيت باقي مانده و كليه مقررات و قوانيني كه موجبتضييع حقوق شرعيه جمعيت شده باشد، لغو و بلا اثر خواهد بود.
تبصره ـ با حفظ مالكيت جمعيت، اداره مؤسسات بهداشتي درماني و آموزش پزشكي كماكان به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكيخواهد بود.
ماده 20 ـ
اموال، املاك، مستغلات و وسايط نقليه جمعيت از قوانين پرداخت عوارض، حقالثبت و مالياتها مستثني خواهد بود و همچنينجمعيت از پرداخت كليه هزينههاي دادرسي در تمام مراحل رسيدگي معاف ميباشد.
ماده 21 ـ
براي مقابله با پيشآمدها و حوادث و تأمين نيازمنديهاي آتي جمعيت همهساله مبلغي معادل 5% كل بودجه ساليانه جمعيت به عنوانذخيره احتياط به حساب اندوخته جمعيت منظور ميشود.
ماده 22 ـ
خدمت در جمعيت افتخاري است، مگر در مورد پستهايي كه بنا به دلايل اداري و تشكيلاتي و يا به موجب قوانين و مقررات كادر ثابتو حقوقبگير لازم داشته باشد.
تبصره ـ جمعيت موظف است ظرف 5 سال نيروهاي زائد خود را بازخريد يا بازنشسته نموده و حتيالمقدور از افراد داوطلب خدمت افتخاري بهصورت تمام وقت يا نيمه وقت استفاده نمايد.
ماده 23 ـ
امور استخدامي كاركنان اداري ثابت و حقوقبگير جمعيت مطابق قوانين و مقررات استخدام كشوري است و مشاغل كارگري مشمولقانون كار خواهد بود. از نظر بيمه، كاركنان جمعيت تابع قانون تأمين اجتماعي و مشمول ماده 114 اين قانون ميباشند.
تبصره ـ ضوابط سني و مدت خدمت براي احتساب مستمري بازنشستگي كاركنان جمعيت قبل از موعد مقرر تابع ضوابط و مقررات قانوناستخدام كشوري و تغييرات و اصلاحات بعدي آن خواهد بود.
حقوق بازنشستگي اين افراد طبق تبصره ذيل ماده 77 قانون تأمين اجتماعي تعيين و به وسيله سازمان تأمين اجتماعي بر قرار و پرداخت ميگردد.
ماده 24 ـ
جمعيت در رسيدگي به تخلفات اداري كاركنان ثابت و حقوقبگير مشمول قوانين و مقررات دولتي است.
ماده 25 ـ
نحوه رسيدگي به اختلافات احتمالي فيمابين كاركنان و جمعيت را آييننامه استخدامي جمعيت پيشبيني خواهد نمود. به هر حالموضوع، از شمول قانون كار خارج است.
ماده 26 ـ
شكايت از تصميمات و اقدامات جمعيت مشمول قانون و مقررات ديوان عدالت اداري است.
[امضاء]
قانون فوق مشتمل بر بيست و شش ماده و سيزده تبصره در جلسه علني روز پنجشنبه هشتم ارديبهشت ماه يك هزار و سيصد و شصت و هفت مجلسشوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 1367.2.29 به تأييد شوراي نگهبان رسيده است.
رييس مجلس شوراي اسلامي ـ اكبر هاشمي